Jan Knepper: “In warme zomers groeit het fonteinkruid zo hard dat het watersporters belemmert om de havens te bereiken”
Fonteinkruid is een waterplant die in Nederland veel voorkomt en die hoort bij de biodiversiteit van onze wateren. Het plantje is belangrijk voor de toevoer van zuurstof aan het water en remt de groei van alg. Maar fonteinkruid heeft ook minder leuke eigenschappen. Het is de doorn in het oog van menig watersporter.
“In warme zomers groeit het fonteinkruid zo hard dat het watersporters belemmert om de havens ongehinderd te bereiken”, steekt Spakenburger Jan Knepper van wal. Hij zit als producent in de afrondende fase van een documentaire over fonteinkruid die met financiële steun van het Mediafonds van de Provincie Utrecht gemaakt wordt. “Goed, het fonteinkruid wordt in de zomer met een speciaal daarvoor ontworpen schip gemaaid. Het maaien zelf wordt in elk gebied gecoördineerd door een stichting Maaien Waterplanten die op hun beurt samenwerken met vissers die hun boot jaarlijks ombouwen tot maaiboot. Helaas groeit het vervolgens weer net zo hard aan. Dweilen met de kraan open.” Voor de haven van Spakenburg betekent het fonteinkruid dat recreanten met hun boten de haven van Spakenburg gaan mijden. “Het is een woekerplant die zich steeds verder verspreidt in de randmeren, waaronder het Eemmeer. Deze snelgroeiende plant ontwikkelt zich met name in de zomerperiode. Nu valt deze periode samen met het recreatieseizoen. Een periode waarin veel mensen eropuit trekken met hun vaartuig.
Maar als gevolg van het fonteinkruid zijn grote delen van de randmeren op dit moment niet meer goed bevaarbaar. De schroeven van de boten lopen vast in het gewas. Schippers moeten er steeds voor zorgen dat de schroef weer vrijgemaakt wordt. Dat zit het vaarplezier behoorlijk in de weg. Maar ook de zwaarden van de platbodems, zoals de botters, komen vol fonteinkruid te zitten. Als het fonteinkruid los komt van de bodem, ontstaan bovendien hele plakkaten, die ook in de vaargeul terecht kunnen komen, wat ook weer een gevaar betekent voor de scheepvaart op de randmeren.
De snelle groei van fonteinkruid heeft volgens Knapper grote gevolgen voor de horeca en de middenstand in het vissersdorp. “Ook voor de vier jachthavens van Spakenburg vormt het fonteinkruid een bedreiging. Bovendien moet je er ook niet aan denken dat de grootste bottervloot van Nederland, die nu in de haven van Spakenburg ligt, naar elders verhuist,” aldus Knepper die tegelijk ook de voordelen van fonteinkruid noemt, zoals een positieve uitwerking op de waterkwaliteit en de helderheid van het water. “De planten houden zwevende (bodem)deeltjes vast en gebruiken licht en voedingsstoffen die daardoor niet beschikbaar zijn voor bijvoorbeeld de blauwalg. Bovendien vormen ze een schuil- en broedplaats voor waterdieren en voeden ze veel soorten watervogels. Het zoeken is dus naar het evenwicht tussen watersporter en de natuur.”
Tekst: redactie Eemland 1
